- EVERGETES
- EVERGETEScognomen Ptolemaei III. Aegyptiorum Regis, qui Philadelpho successit, a maximis eius in Graecas civitates meritis impositum nec non Ptolemaei VII. qui et Physcon cognominatus. Vide Ptolemaeus. Sed et aliis quoqueve Principibus, ob insigne quoddam beneficium in Deos aut homines collatum, id tributum cognomen passim apud Vett. legimus. Certe in marmoribus Oxoniensibus laudatur Dionysius quidam, ΕΓΕΣΓΕΤΗΕ ΘΕΟΙΣ ΠΑΤΠΙΟΙΣ, et Clenodemus ΕΓΕΠΓΕΤΗΣ ΤΟΓ ΤΕ ΙΕΠΟΓ ΚΑΙΔΗΛΙΩΝ. Iam, si Iosepho credimus Antiqq. l. XI. c. 6. Artaxerxes Persarum Rex Mardochaeum Iudaeum, ob detectam Eunuchorum in se conspirationem, Εὐεργετην καὶ Σωτῆρα suum, quae duo Veteribus saepe coniungi, animadvertit ad Arnob. adv. Gentes Desid. Heraldus publico edicto vocavit. Sed solebant hoc laudis maxime Regibus suis impertire prisci, praecipud Graeci, ad omne genus assentandi convitiandiqueve, pro innata genti levitate, compositi. Ita Philippum Macedonem Regem inter alia Εὐεργέτην quoqueve a Graecis dictum esse Demosthenes auctor est de Coron. Verum potiori iure alter Macedoniae Rex Antigonus, qui Tutor et Δόσων dictus est, communi Graeciae consensu id cognomen est adeptus, ob clementiam sc. in Spartanos exercitam, Polyb l. 5. c. 9. Sed iam ante Antigonum Athenienses Demetrium Poliorcetem eodem elogio honoravêrunt; Plutarch. in Demetrio, ut et Antiochum Epiphanem, Samaritani, Ioseph. Antiqq. l. 12. c. 7. Quin etiam Nilum, et Osirim, sic appellatum esse, dicas ex Iuliano Orat. 3. et Plutarch. Il. et Osir. Inprimis vero, ut dictum hoc cognomine a patre avoqueve distingui se voluit Ptolomaeus Philadelphi fil. Aegypti Rex, ob causam Hieronymo indigitatam in Danielem c. 2. Cuius exemplo nepos eius VII. huius nominis, ob saginam ventris Φύσκων nominatus, Evergetes II. ab adulatoribus cognominari amavit, ab Alexandrinis Κακεργετης porius, ob summam crudelitatem, dictus, Athen. l. 12. c. 27. Et quidem huius est nummus iste apud Goltzium, ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΓ ΦΓΣΚΟΝΟΣ ΕΓΕΠΓΕΤΟΓ. Nec Aegypti solum, sed etiam Syriae Reges praeclari huius cognomenti gloriam affectasse, liquet ex nummis Alexandri Eupatoris, Demetrii Philometoris Callinici, Philippi Philadelphi, Antiochi Eusebis. Imo et Mithridatem, Ponti Regem, magni Mithridatis Patrem, eodem cognomine usum fuisse, praeter Strab. l. 10. p. 477. et Apptan. in Mithrid. docent nummi, in quibus scriptum, ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΙΘΠΑΔΑΤΟΓ ΕΓΕΠΓΕΓΟΓ. Quorum exemplum postmodum aemulati Reges Regum Arsacidae, uti similiter numismata illorum docent, ut alios omittam. Tandem, cum Orbis imperio Caesares poriti eslent, ad istos hunc adulando morem a Regibus suis Graeci transtulêre. HInc Philo Iudaeus Augustum, et Caium, Athenienses Hadrianum, hoc cognomine decorasse leguntur, in Flacc. in l. ad Caium, et nummo eximio, quem tamen ob nimiam inscriptionis insolentiam suspectum nonnulli non immerito habent. Vide plura hanc in rem apud Seb. Feschium IC. Ep. ad Toh. Hollander. quâ nummum Pylaemenis Evergetae Regis Paphlagoniae erudite exponit.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.